Memoria Mundi : Brain

สรุป Blink: คู่มือดูแลสมองของคุณ (Your Brain’s User Manual)

— เข้าใจสมอง ใช้งานอย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อความคมชัดทางความคิด อารมณ์ และพลังสร้างสรรค์

🧠 1. สมองคือเครื่องจักรพลังสูงที่ปรับแต่งได้

สมองใช้พลังไฟฟ้าเพียงพอจ่ายหลอดไฟ 20 วัตต์แม้ในตอนพัก
ทำงานผ่าน ไฟฟ้า (สัญญาณประสาท) และ เคมี (neurotransmitters) เช่น:
- Dopamine = แรงจูงใจ
- Serotonin = ความสุข
ความสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตามประสบการณ์ = Neuroplasticity

ความเครียดเปิดใช้งานระบบ “สู้หรือหนี” → สารเคมีเปลี่ยน, หัวใจเต้นเร็ว, กล้ามเนื้อพร้อมวิ่ง
หลังวิกฤตผ่านไป สมองส่งสัญญาณ “พักและฟื้นฟู”
ความเครียดไม่ใช่เรื่องในหัวอย่างเดียว แต่เป็น ประสบการณ์ทั้งร่างกาย

ควบคุมโดย Suprachiasmatic Nucleus (SCN) ในไฮโปทาลามัส
จัดการฮอร์โมน: melatonin (นอน), cortisol (ตื่น), insulin (เผาผลาญ)
รู้จัก chronotype ของตนเอง:
- เช้า = ทำงานแม่นยำ
- บ่าย = แรงกายดี
- เย็น = อารมณ์สร้างสรรค์

สัญญาณ	ความหมาย/คำแนะนำ
ปวดหัว	อาจมาจากเครียด, ภาวะหลอดเลือด, ท่าทาง
Brain fog	นอนน้อย, ขาดน้ำ, ขาดสารอาหาร
อารมณ์แปรปรวน	เคมีในสมองเปลี่ยน → กระทบการโฟกัส
ความจำหล่น	ถาวร = ควรพบแพทย์; ชั่วคราว = ปรับพฤติกรรม

ความหลากหลายทางสมอง (Neurodiversity):
- ADHD = มีทั้งปัญหาโฟกัส และความสามารถพิเศษเชิงไฮเปอร์โฟกัส
- Autism = การเชื่อมโยงทางสังคมต่างไป แต่สามารถมีความสามารถเฉพาะตัวสูง
- Dyslexia / Bipolar / Depression = ส่งผลต่อการทำงานของสมองหลายด้าน
จำเป็นต้อง เปลี่ยนมุมมองจาก “ผิดปกติ” เป็น “แตกต่าง”

สมองของคุณคือระบบที่ปรับตัวได้ตลอดชีวิต
การปรับพฤติกรรมเล็ก ๆ อย่างสม่ำเสมอจะทำให้คุณคิดชัดขึ้น อารมณ์ดีขึ้น และใช้ชีวิตได้เต็มที่ขึ้น