วันพุธที่ 18 มิถุนายน พ.ศ. 2568

Smart Until It's Dumb


 

สรุปหนังสือเรื่อง AI: The Illusion of Intelligence (Blink Summary)


🎯 แนวคิดหลัก:

แม้ AI จะดูฉลาดและทรงพลัง — เขียนบทความ แนะนำสินค้า แปลภาษา — แต่มัน ไม่ได้ “เข้าใจ” อะไรเลย
AI เลียนแบบ ไม่ได้ “คิด” หรือ “ตระหนักรู้”


🤖 1. AI วันนี้คือการจับ “รูปแบบ” ไม่ใช่การใช้เหตุผล

  • Machine Learning (ML): เรียนรู้จากข้อมูลตัวอย่าง ไม่ได้เข้าใจความหมาย

  • ตัวอย่าง: ML ทำนายคนข้ามถนนจาก “เบอร์โทร + ส่วนสูง” เพราะมันบังเอิญแม่นในข้อมูลฝึก (แต่ไร้เหตุผล)

  • ระบบดูฉลาดเพราะมัน “เลียนแบบ” ความสัมพันธ์ในข้อมูล ไม่ใช่เพราะมัน “เข้าใจ”


🧠 2. Deep Learning = ML ที่ใหญ่ขึ้น ไม่ได้ฉลาดขึ้น

  • ใช้โครงข่ายประสาทเทียมกับข้อมูลมหาศาล เช่น ภาพ เสียง ภาษา

  • ตัวอย่าง: แบบจำลองมองภาพรถโรงเรียนแล้วระบุว่าเป็น “นกกระจอกเทศ” เพราะรูปคล้ายแบบฝึกในชุดข้อมูล

  • ปัญหา: ไม่มี “ความเข้าใจ” ว่ารถโรงเรียนคือนโยบายขนส่ง ไม่ใช่นก


📉 3. AI ทำผิดพลาดพื้นฐานที่มนุษย์ไม่เคยทำ

  • แปลประโยค “The box is in the pen.” ว่า “กล่องอยู่ในปากกา” เพราะไม่เข้าใจว่า “pen” = คอกสัตว์

  • จำแนกภาพคนผิวดำว่าเป็น “ลิง” เพราะข้อมูลฝึกมีอคติ

  • แก้ปัญหาแบบ “แพตช์” เช่น ลบคำว่า “ลิง” ออกจากระบบ แทนที่จะทำให้ AI เข้าใจ


⚠️ 4. ความเข้าใจผิดในโลกธุรกิจ: ใช้ AI เพราะ “ควรมี” ไม่ใช่เพราะ “ต้องการ”

  • บริษัทมากมาย “สร้างทีม AI” โดยไม่มีปัญหาที่แท้จริงจะให้ AI แก้

  • ระบบบางตัวดูเหมือนใช้ได้ แต่จริง ๆ แล้ว “ผลลัพธ์ปลอม” หรือ “เกิดจากความบังเอิญในข้อมูล”

  • พอเริ่มผิดหวัง ทีมก็เปลี่ยนทิศ พูดถึง “วิสัยทัศน์ใหม่” แทนที่จะยอมรับว่า AI ยังไม่พร้อม


📊 5. วงวิจัย AI ก็มี “อคติแห่งความคาดหวัง”

  • การวัดผลของโมเดลมักใช้ข้อมูลชุดเดิม ซ้ำ ๆ

  • นักวิจัยลองโมเดลหลายแบบ เลือกอันที่ดีที่สุดโชว์ (cherry-pick)

  • สิ่งที่ดูเหมือนความก้าวหน้า บางครั้งแค่ “จูนให้เข้าชุดข้อมูล” ไม่ใช่เข้าใจปัญหาลึกขึ้นจริง ๆ


🧬 6. AI ยังห่างไกลจาก “จิตสำนึก” มาก

  • กรณีวิศวกร Google เชื่อว่า chatbot “LaMDA” มีจิตสำนึก เพราะมันพูดเหมือนมนุษย์

  • แต่การพูดเหมือน ไม่ได้แปลว่ามีความรู้สึกนึกคิดจริง

  • ปัญหาสำคัญ: ยังไม่มีใครรู้ จิตสำนึกคืออะไร หรือ สร้างขึ้นได้อย่างไร — ไม่มีแบบจำลองสมบูรณ์


7. คำถามสำคัญของ AI ไม่ใช่แค่ "เมื่อไหร่จะฉลาดเหมือนมนุษย์?" แต่คือ...

"มันจะเป็นไปได้จริงหรือไม่?"

หากจิตสำนึกไม่ใช่แค่กระบวนการคำนวณ อาจไม่มีทางที่คอมพิวเตอร์จะ “ตื่นรู้” ได้เลย


📌 สรุปสั้นสุด:

AI ปัจจุบันคือเครื่องมือเลียนแบบสถิติ ไม่ใช่สิ่งที่เข้าใจความหมายหรือมีความคิด
เราอาจสร้างระบบที่ “ดูฉลาด” ได้ แต่ยังห่างไกลจาก “การเป็นอัจฉริยะ” จริง ๆ อย่างมาก

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น